Elmar Mirsalayev: “Sığorta sektorumuz davamlı və sabit artıma doğru inamlı addımlarla irəliləyir”

Sığorta risklə dolu həyatımızı gözlənilməz xərclərdən qoruyan unikal mexanizmdir. Məhz buna görə də qlobal sığorta bazarları dəyişən şərtlər, o cümlədən tələb və təklifin məntiqi uyğunlaşması fonunda günü-gündən inkişaf edir. Azərbaycanda sığorta sektorunda hansı addımlar atılır?

Azərbaycan Sığortaçılar Assosiasiyasının icraçı direktoru Elmar Mirsalayev sığorta bazarının artım dinamikası, aparılan islahatlar və haqqin.az üçün proqnozları şərh edib.

- 2024-cü ilin yanvar-noyabr ayları üzrə sığorta sektorunun icmal göstəriciləri açıqlanıb. Cari sorğu rəqəmlərində sığorta xidmətlərinə çıxış, o cümlədən sığortaya inam və maraq nə dərəcədə əks olunub? Ötən müddət ərzində sənayenin artımını təmin etmək üçün hansı islahatlar həyata keçirilib?

 - Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarının yekunlarına əsasən sığorta bazarına dair məlumatları təqdim edib. Əldə edilən nəticə artım tendensiyası davamlılığı baxımından ümidvericidir. Belə ki, hesabat dövründə yerli sığorta bazarında sığorta haqlarının toplanması 1 milyard 222 milyon 166 min manat təşkil edib. Bu, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 10,3% çoxdur. Xoşbəxtlikdən sığorta ödənişlərində də müvafiq artım var. Bu mənada, cari ilin yanvar-noyabr aylarında baş vermiş sığorta hadisələri üzrə 694 milyon 53 min manat məbləğində sığorta ödənişi həyata keçirilib ki, bu da 2023-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 39,5% çoxdur.

Əlavə olaraq qeyd etmək istərdik ki, yığımların artımına sektorumuzun təklif etdiyi əksər sığorta növləri təsir edib. Sənayenin artımında fəal rol oynayan sığorta növlərinə Həyat sığortası (artım 84,3 milyon manat), Könüllü Avtomobil Sığortası - Kasko (artım 10,9 milyon manat), Avtomobillərin Mülki Məsuliyyətinin İcbari Sığortası daxildir. Nəqliyyat vasitələri sahiblərinin vəsaiti, avtonəqliyyat vasitəsinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası (artım 6,4 milyon manat), o cümlədən icbari sığortanın bədbəxt hadisələr və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından sığorta kimi (5,1 mln. manat artımla).

Xüsusilə vurğulamaq istərdim ki, sektorda qeydə alınan dinamik və sistemli artım ölkəmizdə sığorta sektoruna nəzarət orqanı olan Azərbaycan Mərkəzi Bankının məqsədyönlü tənzimləmə siyasətinin bariz göstəricisidir.

Ötən dövr ərzində Azərbaycan Mərkəzi Bankı Azərbaycan Sığortaçılar Assosiasiyasının və sığorta bazarının digər iştirakçılarının bilavasitə iştirakı ilə sığorta sektorunun inkişafına təkan verən konkret islahatlar həyata keçirib.

İlk növbədə, son vaxtlar gündəmdə olan həyat sığortasında yenilikləri misal göstərmək olar. Belə ki, Azərbaycan Mərkəzi Bankının qərarı ilə “Borcalanın həyatının ölüm və ya əlillik hallarından sığortalanması Qaydaları” və “Banklarda kredit riskinin idarə edilməsi Qaydaları”na əlavə və dəyişikliklər təsdiq edilib. Müvafiq qaydalar istehlak krediti götürənlər üçün həyat sığortası məhsulunun əhatə dairəsini genişləndirib və məhsuldan istifadə şərtlərini sadələşdirib. İnanırıq ki, artıq istehlakçıların xidmətində olan bu yenilənmiş “Kredit Həyat Sığortası” məhsulu həm vətəndaşlarımızın həyat riskləri üçün optimal şərait yaradacaq, həm də ölkəmizdə pis kredit tarixçəsi probleminin mərhələli şəkildə aradan qaldırılmasına öz töhfəsini verəcək.

2 ilə nəzər salsaq, əmlak sığortası ilə bağlı uzun müddətdir mövcud olan problemin aradan qaldırılması üçün aparılan islahatları qeyd etmək olar. Belə ki, 2023-cü il iyunun 1-dən daşınmaz əmlakın icbari sığortası və daşınmaz əmlakın istismarı ilə bağlı mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta polislərinin elektron qaydada verilməsinə başlanılıb. Həmçinin bu tarixdən İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Daşınmaz Əmlak üzrə Dövlət Xidməti ilə İcbari Sığorta Bürosu arasında elektron informasiya inteqrasiyası prosesi başa çatdırılıb, nəticədə daşınmaz əmlakın sığortası ilə bağlı nəzarət mexanizmi formalaşdırılıb. .

Ötən dövr həm də avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası ilə bağlı bir sıra islahatlarla yadda qalıb. Belə ki, ölkəmizdə fəaliyyət göstərən və avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə lisenziyası olan bütün qeyri-həyat sığorta şirkətləri sığorta polislərinin elektron qaydada verilməsini tam təmin ediblər. Həmçinin Azərbaycanda avtonəqliyyat vasitəsinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası növü üzrə bəzi inkişaf etmiş ölkələrin sığorta bazarları üçün hələ də arzu olaraq qalan “Zərərin Birbaşa Ödənişi” sisteminə keçid həyata keçirilib və bu, sığorta haqlarının daha obyektiv şəkildə tənzimlənməsinə imkan yaradır. bu sığorta növü üzrə itkilər, bununla da istehlakçı məmnunluğunun artmasına təkan verir. Digər əlavə yenilik isə baza sığorta haqqı saxlanılmaqla yeni risk əmsallarının tətbiqi olub. Bu yenilik özlüyündə sığortaya ədalətli yanaşmanın qurulmasını təmin etdi.

Təbii ki, sığorta sahəsində islahatlar bununla bitməməlidir. Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfindən hazırlanmış və sektorun davamlı inkişafına yönəlmiş “2024-2026-cı illər üçün Maliyyə Sektorunun İnkişafı Strategiyası” sənədi yerli sığorta bazarının inkişafı üçün strateji xəritə kimi çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Müvafiq strategiyadan irəli gələn və qarşıdakı dövrdə həyata keçirilməsi planlaşdırılan məqamlar nəticəsində sığorta xidmətlərinin nüfuzunun 3 dəfə artacağı, sığortanın ÜDM-də payının 5%-ə çatdırılması əsas hədəfimizdir. və tapşırıq.

– Biz yaxşı bilirik ki, ölkəmizdə sığorta mədəniyyəti heç də yüksək səviyyədə deyil. Sığorta sektoru bu istiqamətdə hansı işləri görür?

- Maliyyə xidmətlərinin sürətlə inkişaf etdiyi və təkmilləşdiyi bir dövrdə maliyyə savadlılığının, xüsusilə sığorta sahəsində sosial-iqtisadi müdafiə mexanizminin artırılması təkcə bu günün deyil, həm də gələcəyin aktual məsələsidir. 2020-ci ildə Azərbaycan Mərkəzi Bankı, Azərbaycan Sığortaçılar Assosiasiyası və İcbari Sığortalar Bürosu arasında “Əhali arasında təbliğat və maarifləndirmə yolu ilə sığorta savadının artırılması üzrə tədbirlərin sistemli və ardıcıl həyata keçirilməsi üzrə qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında” Memorandum imzalanıb. Beləliklə, artıq 4-cü ildir ki, əhalinin sığorta məlumatlılığının artırılması istiqamətində sistemli addımlar atılır.

Sığorta təşviqi tədbirləri çərçivəsində sosial şəbəkələr və KİV vasitəsilə aktiv məlumatlandırma işi aparılır, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin nümayəndələri üçün mütəmadi olaraq sığorta seminarları təşkil olunur.

Memorandum çərçivəsində artıq ikinci ildir ki, ölkəmizdə genişmiqyaslı “Sığorta Festivalı” keçirilir ki, bu da əhalinin sığorta haqqında məlumatlılığının artırılmasında ciddi rol oynayır. Bu istiqamətdə apardığımız işlərin nəticələri sığorta haqlarının artım dinamikasında da özünü göstərir.

- Son illər Azərbaycan Sığortaçılar Assosiasiyası beynəlxalq aləmdə çox fəaldır. Bu il hansı uğurlara imza atmısınız?

- Beynəlxalq münasibətlər, xüsusilə dünya təcrübəsinin öyrənilməsi və qloballaşma məsələlərində böyük əhəmiyyət kəsb edir. Sığorta sənayesi olaraq biz digər ölkələrin sığorta bazarları ilə də əməkdaşlığı inkişaf etdiririk, müəyyən islahatların aparılmasında onların qabaqcıl təcrübələrinə arxalanırıq, həmçinin bu sahədə öz təcrübəmizi bölüşürük.

Azərbaycan Sığortaçılar Assosiasiyası beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsi istiqamətində mütəmadi olaraq fəaliyyət göstərir. Türkiyə, Rusiya, Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Pakistan, Macarıstan kimi ölkələrlə ciddi işgüzar əlaqələr qurulub. Biz Sığortaçılar Assosiasiyalarının Qlobal Federasiyası və Avropa Sığorta Assosiasiyası kimi təşkilatların daimi üzvləriyik.

Qürurla bildirmək istərdim ki, Türkiyə Sığorta Birliyi ilə bir neçə il əvvəl qurulan qarşılıqlı əməkdaşlıq indi təkcə iki ölkəni deyil, bütün türk dünyasını əhatə edir. Belə ki, Assosiasiyamızın və Türkiyə Sığorta Birliyinin birgə təşəbbüsü çərçivəsində 2022-ci ilin may ayında dünyada ilk dəfə olaraq Azərbaycan və Türkiyənin sığorta birliklərinin iştirakı ilə “Türk Dünyası Sığorta Birliyi” yaradılıb. , Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistan. Sevindirici haldır ki, yaratdığımız Birlik qısa zamanda Türk Dövlətləri Təşkilatının diqqətini cəlb etdi və bu gün UTC-nin təşəbbüsü əsasında “Türk Dünyası Sığorta Birliyi”ni UTC-nin tərkibinə daxil etmək üçün çalışırıq. . Biz inanırıq ki, bu Birlik türk dünyası ölkələrində sığorta bazarlarının inkişafı üçün yeni imkanlar yaradacaq və bu qlobal layihədə Azərbaycanı təmsil edən Assosiasiyamızın strateji tərəfdaş rolunu oynaması bizi sevindirir.

Biz nəhayət ki, hər il keçirilən Azərbaycan Beynəlxalq Sığorta Forumunu bərpa edə bildik. İlk dəfə olaraq biz yeni sığorta texnologiyalarına həsr olunmuş beynəlxalq InsurTech sammitini keçirdik. Bu cür beynəlxalq tədbirlər sığorta sahəsində qabaqcıl dünya təcrübəsini öyrənmək üçün bir növ fürsətdir.

- Müsahibəmizin əvvəlində cari ilin 11 ayı üzrə sığorta icmalını təhlil etdiniz. Maraqlıdır, 2024-cü ilin sonu üçün proqnozlarınız nədir?

- Bu gün əminliklə deyə bilərik ki, sığorta sektorumuz davamlı və sabit artıma doğru inamlı addımlarla irəliləyir. İnanırıq ki, bu artım tendensiyasını sonrakı dövrlərdə də müşahidə edəcəyik. Əsas artım templərini və hədəf göstəriciləri müəyyən edən “Azərbaycan Respublikasının 2022-2026-cı illərdə Sosial-İqtisadi İnkişaf Strategiyası” və “Azərbaycan 2030: Sosial-iqtisadi inkişafın Milli Prioritetləri” sənədlərində sığorta sektoru üzrə artım hədəfi ölkə iqtisadiyyatı və maliyyə sistemi dövlət başçıları tərəfindən təsdiq edilmişdir. Sığorta bazarı üçün 10% müəyyən edilib. Məmnuniyyətlə bildirmək istəyirəm ki, sığorta sektoru artıq ikinci ildir ki, bu hədəf minimumunu keçib. Beləliklə, 2022-ci ildə bazar artımı 18%, 2023-cü ildə isə 26% təşkil edib.

2024-cü ilin sonuna gözləntilərə gəlincə, sığorta haqları 1 milyard 400 milyon manatı keçə bilər. Bu, ötən ilin nəticələri ilə müqayisədə 10%-dən çox artım deməkdir.

Sığorta haqlarında müşahidə olunan artım əhalimiz arasında sığortaolunanların sayının artması deməkdir. Sığorta olunanların sayı artırsa, sığortaya da inam artır. Biz şadıq ki, vətəndaşlarımız artıq öz risklərini dərk edir, sığorta mexanizmindən istifadə edərək bu riskləri idarə edə bilir və sığorta ilə həyatın rahat olduğunu başa düşürlər. Biz həmişə dərk etmişik və inanmışıq ki, güclü sığorta güclü iqtisadiyyat, güclü iqtisadiyyat isə güclü Azərbaycan deməkdir.